Tohum

İğne oyalarının, saten yorganların yanı sıra eskiden köy yerinde kızların çeyizlerine tohum koyarlarmış, ya da çiçek soğanı. Annemin çeyizinden kalma zıpçıktılarınhikayesini anlatmıştım. O tohumlardan tohumlar üretilir, yüzlerce yıl boyunca sürdürülebilir bir gıda temini sağlanırmış.

“Mış” diyorum çünkü artık böyle bir şey yok!

Çünkü devlet baba çiftçisine tohumu bedava veriyormuş. Allah zeval vermesin. “Atın o tohumları, eciş bücüş domates verenleri, biz size yakışıklı domates verecek tohumlar vereceğiz, tezgahta güzel duracak”, diyormuş. Ama küçük bir ayrıntıyı söylememiş devlet baba. O ektikleri tohumlar kısırmış. Bir mahsul verir, tohumundan ikinci mahsulü alamazmışsın. Çiftçi ikinci sene sadece fide veren, ama sebze vermeyen tohumlara itiraz edecek olmuş, devlet baba “aaa sen ne üzüyorsun güzel canını, ben sana her sene bedava vereceğim tohumu” demiş. Çiftçi de gevşemiş. Atmış yüzyıllık yerli tohumları, bakmış devletin eline. Hiç ama hiç dememiş ki, gün gelir elimde ekin verecek tohumum kalmadığında devlet fikrini değiştirir de parayla satmaya kalkarsa…

Ya devletin tohumları temin ettiği o kaynak “yeter artık vermiyorum tohum” derse? Bereketli topraklarımız, elverişli iklimimiz, iyi kötü suyumuz varken ya tek mahsul alamayacak hale gelirsek, ya dışa bağımlı olursak?

Biz ilkokuldayken “Türkiye’nin geçim kaynağı tarım ve hayvancılık”tı. Türkiye kendi kendine yetebilen az sayıdaki ülkeden biriydi. Şimdi ne durumda? Tarım politikaları el alemden aldığı melez tohumları bedava dağıtmaktan öteye geçemeyenlerin elinde ne halde? Ben söyleyeyim soğanı, buğdayı bile ithal edecek halde. Yazık.

Geçen hafta, üç sene önce çıkardığı yönetmeliğin uygulamasında elle tutulur tek adım atmamış kimselerle yaptığımız toplantıda, masanın diğer ucunda çevre ve doğadan bahsetmeye cüret eden şahsa uçacaktım. Evet, Türkiye’nin çevre ve doğa politikaları o kadar çağdaş ki, geri dönüşümden bahsediyorlar. Yavrum sen önce bin yıllık ağacını köklemeyeceksin, önce kendi tohumuna, ormanına, Cerattepe’ne sahip çıkacaksın ondan sonra çevreden bahsedeceksin.