Önfikirler

Bazı kalıplaşmış önfikirlerimiz var. Bak önyargı demiyorum. Önyargı daha kemikleşmiş bir şey belki kurtulması daha zor. Ben daha ziyade önfikir konusuna odaklanıyorum.

Önfikir, bir şey hakkında kendi kendimize yarattığımız bakış açısı ve bu bakış açısını benimsediğimizde bir başkasına yer açmıyoruz, yani aynı çemberin içinde koşup duruyor ve yol alamıyoruz.

Çok basit bir örnek vereyim.


Maeve Binchy (allah rahmet eylesin) soft kadın öyküleri yazar. Bence hikayelerinde edebiyattan ziyade, beyaz diziden hallice bir anlatımın tadını alırsın. Kolaylıkla tatil kitabı sınıfına sokabilirsin onun kitaplarını. Severim. Dilimizde yayınlanan her kitabnı okudum. Gocunmam da... Ursula K. LeGuin arasına at bir tane, iki ağır felsefe kitabı okudun mu, koy bir Maeve Binchy, aksın... Tatile mi çıkıyorsun, sahilde güneşlenirken elinin altında bulunsun. Boş yok. Ama işte tüm bu açıklamaların altında Binchy'e ait bir önfikir var: Kolay okunan çerezlik...

Nitekim, İngilizcem ablamın önerdiği gibi klasikleri hatmetmeye yetmeyince, ilk tercihim, Binchy'nin evvelden Türkçesini okuduğum yani içeriğine hakim olduğum kitaplarından yana oldu. Neden? Malum, kolay anlarım dedim.

Doğru bir yaklaşımdı, sürükleyici, başını sonunu az çok hatırladığım, içeriğine hakim olduğum bir kitabı ingilizce okumak akıllıcaydı. Sadece... Kitap beni çıkış noktamın çok daha ötesinde bir yere götürdü. Kitaba dair "çerez" önfikrimi bir kenara bırakıp, içine iyice girdiğimde, aslında muhteşem bir kadın kitabı olduğu gerçeğiyle baş başa kaldım.

Halbuki ilk defa kendi dilimde okuduğumda 24 yaşımda, İstanbul'da hemen hemen kimsesiz, yeni evli, işsiz,yalnız, kocasının uzun çalışma saatlerini evde sayan bir kadındım o vakitler... Bugün tam 17 yıl sonra, Belçika'da, kariyer odaklı, uluslararası bir şirkette var olmaya çalışan, evli ve önergengil çocuklu bir kadınım. Bu süreçte hayatımda koca bir İstanbul, koca bir İzmir, birlikte büyüdüğüm kadın arkadaşlarım, büyüttüğüm bir blogum, bir kitap kulübüm, bir kulüp dolusu kız kardeşlerim, ardımda bıraktığım bir kariyerim ve yeniden yalken açtığım bir başka kariyerim oldu. Kadınlara dokundum ve kadınlarım oldu bana dokunan... Başka bir insana dönüştüm hala aynı kadınken...

Yani aynı kitabı, farklı iki dilde, iki farklı kadın okudu. Ve diyebilirim ki.... Tara Road (bizdeki adıyla Yalnız Kadınlar Sokağı) eşsiz bir kadın romanıdır. Romanın baş kahramanı Ria'nın Amerika'ya gidesiye kadar pek sıradan geçer konular. Ne zamanki iki farklı dünyanın kadını yer değiştirir, her ikisi için de her birinin hayatı başka görünür ve bambaşka bir bakış açısı ile ele alınır. Bu önfikirler bir anda sorunların çözümüne de travmaların atlatılmasına da vesile olur.

Geçen Elvan'la konuştuğumuzda dediğim gibi... Edindiğimiz fikirlerimiz var, ama işte o fikirleri biraz farklı açıdan bakma yoluyla değiştirebilirsek yine oyunun içine dahil olabilir, oyunu kuralına göre oynayabilir, hatta oyunu yeniden kurabiliriz.

Yeter ki, olaylara baktığımız açıyı değiştirebilelim.

Vaktiyle hırslı olmaktan, rekabetten utanan, bunun ilkel bir yaklaşım olduğunu düşünen ve dolayısyla çalıştığım sürece her şeyin ayaklarımın dibine, ben istemesem de sunulacağı yanılgısına sahip olan ben, bugün hırslı olmanın zayıflık değil, doğru yönlendirildiğinde mücadelenin silahı olduğuna inanıyorum ve hırslı olduğumun herkes tarafından bilinmesini görülmesini özellikle istiyorum, çünkü istemeden hiçbir şeye sahip olamazsın.

Çünkü önce isteyeceksin.
Ve sonra bakacaksın, önfikirlerin değişebilir mi, yeni bir bakış açısına sahip olabilir misin?

Ne kazanırsın? Motivasyon, yeni bir bakış açısı, zorlukların altından kalkmak için çözüm arayışı.
Ne kaybedersin? Muhtemelen en kötü durumda yerinde sayarsın... Yani hiçbir şey...

Bir dene, sonra yine konuşalım ;)