Shakespeare & Company. Before Sunset. Paris.

 Paris kaçamağı sonrası iki seksen yatıyorum. Üşüttüm mü, tıkış tepiş metrolarında mikrop kaptım ne oldu bilmiyorum. Yatıyorum derken gerçekten de an itibariyle yorganın altından bildiriyorum. 

Bugün yaptığım tek aktivite evin inşaatına bakmak (evet tuğlalar bitti, çatı kapanmak üzere yeay!), meyveli smoothie yapmak ve muhteremin hazırladığı sandviçlere domates dilimlemekti. Sonra hep uyudum, bütün pazar uyudum. Şimdi de muhterem kocamın mutfakta yemek yaparken çıkardığı sesleri, mırıldandığı şarkıları dinliyorum. Arca’nın kapalı kapısının ardından kahkahaları duyuluyor, muhtemelen yine bir online PS oyunu var. İlker’e salata yapmayı teklif ettim ama galiba mikrobumu evin ahalisine bulaştıracağımdan korkuyor, yataktan çıkmamı yasakladı. Evin covid tecrübelisi Arca diş etlerimin ağrımasını covide bağladı bense şefkate en çok ihtiyaç duyduğum bu dakikalarda mutfak yasağını aşka bağlamayı uygun buluyorum. 

Aşk demişken….

Hani çiftlerin ortak tutkularının ilişkilerinin ömrüne faydasından bahsetmiştim. (Ben bahsettim ama siz daha okumadınız, çünkü Paris fotoğraflarını koyabilme enerjisi bulduğumda yayınlayacağım o yazıyı) 

Ortak tutku evet mühim ama bir de birbirinin tutkularına saygı ve ilgi var. 

Muhterem kocam maç izlemeyi çok sever, sadece futbol değil ama futbol tabii ki bir tutku onda. Maç akşamları yemeği ben hazırlarım, kural demeyelim de, gelenek oldu gibi. O akşam maç varsa, ne yiyeceğimiz, ne zaman yiyeceğimiz, mutfakta mı yoksa salonda mı yiyeceğimiz önceden konuşulur. Bu hafta sonu, FB derbisine apero tabağını denk getirdim, ki muhterem kocam şarabını içerken koltuğundan kalkmadan maç keyfi yapabilsin. 

Bense, cam kenarındaki arka koltuğa yerleştim. Paris etkisi henüz üzerimdeyken bir Paris filmi izlemek istedim. Bizim gibi sokaklarında yürüyen bir çiftin filmini; “Before Sunset”. Üçlemenin açık ara en sevdiğim filmidir. 

Filmin ilk sahnesi bir kitapçıda başlar. Jesse’nin kitabının turnesinde son durak Paris ve mekan Shakespeare & Company’dir. Jesse, Celine ile dokuz yıl sonra o kitapçıda karşılaşır, kitapçı hakkında konuşurlar, Paris’te yaşamakta olan Celine’nin en sevdiği kitapçıdır, saatlerce oturup okuyabildiğin o kitapçılardan. Yirmi yıl önce de kitap ve kitapçı tutkunuydum ve bu sahneyi izlediğimde, o kitapçıya mutlaka gitmeye karar vermiştim. 

İçinizi ısıtan türden bir hikayesi var buranın. Bugün Notre Dame’ın hemen çaprazında yer alan Shakespeare and Company, aslında Ernest Hemingway’in 1920’li yıllarda Paristeki günlerini yazdığı “A Moveable Feast” kitabındaki Shakespeare and Company değil. 1919 yılında Sylvia Beach adlı bir Amerikalı Luxemburg bahçelerininin yakınında açtığı bir kitabevi. O kitabevinin özelliği genç yazarları desteklemesi, onlara kalacak yer ve kitapları okumalarına izin vermesi. 

Bugünkü kitapçıda özel rafları bulunan “Lost Generation” kalıbının mimarları; Ernest Hemingway, F. Scott Fitzgerald, James Joyce, Gertrude Stein, Samuel Beckett, T.S Eliot, Ezra Pound bu kitabevinin müdavimleriydiler. Öyle ki, hepsinin kişisel mektupları bu kitabevine gelirdi ve birbirleri ile burada buluşurlardı. Sylvia Beach, kimse basmazken Ulyssesi basmış mesela, edebiyata katkılarının büyüklüğüne bakar mısınız?

İkinci dünya savaşı işgali sırasında kitapçı kapanıyor ama sonra 1951’de George Whitman bugünkü mekanı açıyor, Sylvia ölünce de kitapçının adı, anısını yaşatmak üzere Shakespeare & Company oluyor. Felsefe aynı ve günümüze kadar sürdürülüyor. 

Paris’teki ilk günümüzde kitapçının önündeki sırayı görünce tüm o, içeride oturup kitapları karıştıracağım, saatlerin nasıl geçtiğini anlamayacağım ve kitap kokusuyla sarhoş olacağım hayalleri de suya düştü. Turistik bir müzeye dönüşmüştü kitapçı, vazgeçtim ve hatta unuttum. 

Son günümüzde yola erken çıkmaya karar verdik. İki sebebi vardı: 1-bir aydır aşil tendomundan sakat kocamı deliler gibi Paris sokaklarında yürütmüştüm, pertimiz çıkmıştı ve benim yüzümden futbol sahalarından bir süre daha uzak kalacak olması vicdanımı inceden sızlatıyordu. 2- Eve GS maçından önce varmak istiyorduk, Paris trafiğinden ne kadar hızlı çıkarsak o kadar iyiydi.

İlker kitapçıyı bir daha denemeyi önerdi, ben şiddetle karşı çıktım. Kitapçı filmlerde gördüğüm büyülü haliyle kalsa daha iyi olacaktı. Öğle yemeğimizi yedik ve sokaklarda yürüyerek arabayı park ettiğimiz otoparka yollandık. Daha doğrusu ben öyle sanıyordum. Meğer muhterem kocam beni sokak aralarından kitapçıya çıkarıyormuş. “Hay allah bak geldik eh girelim bari” dedi. Sıra çok daha kısa olunca hayır diyemedim, içimde deli gibi bir merak. 

Aman eksik kalmadım, girerken fotoğrafımı çektirdim 💕

Bu arada söyleyeyim, İlker asla kitap okumaz. Edebiyata merakı kitaplardan uyarlanmış filmlerle sınırlıdır. Buraya sadece ve sadece benim için girdiğini söyleyebilirim. Nitekim oturdu, telefonuna baktı ben gezerken. Bir ara kalkıp yemek kitaplarını inceledi. 

Sen nasıl buldun diyecek olursan… Omuz omuza kalabalık, rafların önünde kitaplara bakmaya çalışırken sürekli dirsek yemek, o kalabalıkta - fantezileri miydi bilmiyorum ama - deli gibi öpüşen genç çiftin sağından solundan geçmeye çalışmak… 

Jesse ile Celine’ni bir araya getiren kitapçının zihnimde idealleştirdiğim büyüsü, bu ziyaretten sonra başka bir şeye dönüştü. Birlikte bir tutkuyu paylaşmasa bile birbirlerinin tutkularına saygı duyan insanların aralarındaki o bağa. 

Unutmadan, evet Paris trafiğine ve kitapçı tantanasına rağmen GS maçına yetiştik ve devre arasına meşhur domates soslu makarnamı yetiştirebildim.