Kültür şoku

Arca'yı ilk defa yarım günlüğüne mahalledeki kreşe yazdırırken kurum sahibinin her hava koşulunda çocukları bahçeye çıkardıklarını, "kötü hava koşulu yoktur, uygun olmayan giysi vardır" düşüncesini benimsediklerini işittiğimde pek sevinmiştim. Bu palavraların bizim gibi saf anneleri hedef alan satış argümanı olduklarını öğrenmem uzun sürmedi. Nitekim iki sene sonra daha kurumsal bir anaokuluna yazdırırken sormamıştım bile, hava biraz serinlesin, iki damla yağmur yağsın, çocukların çizgi film başına oturtulacaklarını biliyordum. Gerçi kurumlara bok atmak da nereye kadar doğru? Neticede yurdum annesinin soğuk algınlığı kabusunu hepimiz biliyoruz. Bir iki derken okul yönetimleri de pes ediyordur mutlaka.

Halbuki İzmir'de yılın sekiz ayı hava koşulları dışarıda vakit geçirmek için - biz her ne kadar bunu Kordon'da bira içmek için kullanıyorsak da - uygundur. 

Belki de yılın hatırı sayılır bir bölümünde hava sıcaklıkları düşük olsa, mesela Belçika'daki gibi, güneş pek az olsa, izlenen yol farklı olurdu. Burada ilk gözlemlediğim şeylerden biri, insanların hava koşullarından bağımsız bir yaşam sürdürmeleri oldu. 

Yazın sürekli yağan yağmur umurlarında değil, açık ayakkabılarını giyiyorlar, bir yağmurluk, bir şemsiyeyle yağmuru atlatıyorlar. Kapalı mekanlara tıkılmıyorlar. Kışın da böyle. Adamakıllı giyindiler mi, sürekli sokaktalar. Gerçi hava harbiden bok gibi, hani havaya göre yaşamını sürdürmeye çalışsan ne olacak? Bütün gün evde oturman lazım. Zira güneş çıktı diyorsun, birkaç dakika içinde sağanağa dönüyor.

Geçenlerde sıcaklık 2 derece filan, evet Celcius neyse ki Fahrenheit değil, o kadar değil yav tırsmayın :) Biz Arca cücesiyle evde yaymaya aşırı meyilliyiz. Hani aramızdan biri "aman evde oturalım" dese, o saniye pijamaları çekip battaniye altında günü geçirebiliriz. Ama aramızdaki o biri, yani İlker, dürttü bizi. "Yav yeni bir şehre gelmişsiniz, kalkın gezelim, bu ne tembellik!" dedi, " ama soğuuukkk" diyecek olduk, "soğuk bir memleketteyiz kış uykusuna mı yatacağız bütün kış? Kalkın!" diye payladı. Haksız da değil hani. Bundan böyle marta kadar bırrrr...

Hadi şimdi pek öyle koymuyor. Kar filan da yağdı Arca'nın şansına. Şansına diyorum çünkü uzun yıllardır kar ilk defa bu kadar erken yağmış, üstelik tutmuş. Bir rivayete göre bu kış karlı geçecekmiş. Peki, tamam kar yağdı. Christmas pazarları kuruldu. Biz Arca ile ilk teftişi yaptık. Sonra bu pazar İlker'le ilk keşfi yaptık, önümüzdeki hafta sonu ve hatta yeni yıla kadar muhtemelen her hafta gideceğiz, Evropa'nın göbeğine gelmişiz, pazarına gitmeyelim mi? Peki ya sonra? Sonra daha iki ay var. Soğuk, Noel ışıltıları bitmiş, günler kısa, geceler uzun... Abovvv depresyonun kollarına gel...

Biz geçen hafta o Christmas pazarına gittik ya, hah işte ondan evvel Türk mahallesine gittik. Hani İlker'in perde kornişi almaya gittiğinde adresini öğrenenlerin "abi sen naptın ya sizin oralarda Türk yaşamaz ki! Tutaydın burada bir ev, hay allah!" dedikleri mahalle.

Ben batı özentisi yoz Türk, dört ayı geçti, bu memleketteyim, bir defa olsun, Scharbeek'e gideyim dememişim. Candan Market, tüm Belçika'da yaşayan Türklerin bildiği güzide alışveriş merkezine (market demek bence alçakgönüllülük, zira dükkanda soba, semaver filan var, Kemeraltı'nın minyatürü) gittik. Yurdum evladı Arca Uludağ gazozları, koska helvaları ve de simitleri görünce coştu. Sırt çantalarımıza, turşuları sucukları atıp tramvay durağına yollandık.

Türk mahallesinde herkes ve her şey Türk. Dükkanlarda Türkçe tabelelar var, yoldakiler Türk, evlerdekiler perdelerden anladığımız kadarıyla kesinlikle Türk. Duyduğumuza göre mahallede hava karardıktan sonra "kız başına" ve yahut "kadın başına" gezmek iyi olmazmış. Hem zaten mahallenin polisleri bile Türkmüş. Belediye çalışanları ve hatta bir ara vekaleten de olsa belediye başkanı da.

Hava bok gibi soğuk, tekrar belirtmek isterim. Durak bir manavın dibinde. Yol gidiş dönüş birer şerit ve hatta tramvay hattı, yani rayların üzerinden araç trafiği de akıyor. Gözüm panoda 92 no'lu tramvayın gelişine 1 dakikayı gördüm, sevineceğim, bam! N'oldu? Yok kaza değil. Bir araba manavın önünde caddenin tam ortasında durdu, Allah için dörtlülerini yaktı ve şoför manava girdi. Tam o sırada aracın arkasında tramvay belirdi. Tramvay durdu. Tramvayın arkasındaki araçlar tramvayı ve dörtlülerini yakmış olan aracı solladı. Karşı şeritten gelenlerle ufak bir papaz olma durumları yaşandı lakin saygı çerçevesinde atlatıldı. Derken gevrek gülümsemesiyle duran aracın şoförü aracına bindi. Sandık ki, bir tur filan atacak hani yol açılsın diye. Katiyen! Birkaç metre öne çekip tekrar durdu, indi, manava girip paketlerini aldı, bagajına koydu. O soğukta o tramvayı bekleyen onlarca insandan ve tabii ki tramvaydakilerden özür bile dilemeden bastı gitti.

Ve ben anladım ki, Avrupa'nın göbeğinde de olsan, Türklerin mahallesindesin. Saygı sıfır! Otur! Demek bunun için bir mahalleye doluşuyorlar, adapte olmak için değil, bir arada güçlü olabilmek için. Rahatça başkalarının haklarını çiğneyebilmek için. Çünkü Türk olmak bunu gerektirir.

Dört durak sonra merkezdeydik. Etrafımızda çalan müzikle dans eden adamlar, sıcak şarap içen insanlar, buz pateni yapan çocuklar... Ben tam kültür şoku!