Hazzın ertelenmesi

Arca sanırım henüz bir yaşını filan bitirmişti. Bir doktor kontrolü sırasında artık onun bir birey olduğundan, çocuk eğitiminden, sınırlardan bahsetmiştik. Arca’dan söz ederken birinci çoğul şahıs yerine üçüncü tekil şahıs ile cümle kurmaya başlamam o günlere rastlar. Üç yaşındaki çocuğu hakkında bilgi verirken “artık çişimizi tuvalete yapıyoruz” diyen anneye, doktorun “sizin adınıza çok sevindim, demek bu yaşta hala bezliydiniz” esprisine o gün epey gülmüştüm. Hadi üç yaş neyse de ben ilkokula giden çocuğu ile ilgili “sınavı kazandık” gibi bir cümle kurulduğuna şahit oldum, çok antipatik!


Neyse konuyu dağıttım. Doktor o gün bana bir soru sormuştu. “Pastanın neresini seversiniz?” “kekini” “peki önce pastanın neresini yersiniz? Kekini mi? Kremasını mı?” “kekini sona bırakırım” demiştim.
Hazzın ertelenmesi

Daha sonra gugıllayınca aşağıdaki yazıya ulaştım.

 .... 1960 yılında Walter Mischel adında bir psikoloji profesörü Standford Üniversitesi’nde dört yaş çocukları ile bir araştırma yürüttü. Bu araştırmada dört yaşındaki çocukları bir odaya alıp oturtuyorlar. Bir yetişkin gelip çocuğun önüne bizim lokuma benzer –çocukların çok sevdiği bir tatlı-yı koyup şöyle söylüyor: “On beş dakikalığına odadan ayrılmam gerekiyor. Eğer ben dönene kadar lokumu yemezsen, dönüşte bir ikincisini de alabilirsin” . Araştırmaya katılan çocukların bazıları yetişkin odadan çıkar çıkmaz, bazıları biraz bekledikten sonra lokumu yiyorlar. Bazı çocuklar da lokumu yememek için ellerinden geleni yapıp bekliyorlar. Bekleyenlerin bazıları lokumu görmemek için gözlerini kapatıyor hatta bir tanesi lokumu yemeyip yalıyor. Bu araştırmaya yaklaşık altı yüz civarında çocuk katıldı. Araştırmacılar tam on dört yıl sonra bu çocukların bir kısmına tekrar ulaşabilmeyi başardı ve lokumu hemen yiyenlerle, lokumu yemek için bekleyen çocukların hayat başarılarının birbirlerine taban tabana zıt olduğunu gördü. Anne babalar lütfen yazının bu bölümüne gözlerinizi kapayın ve bir-iki saniye düşünün. Sizce hayatta daha başarılı olan çocuklar lokumu hemen yiyenler mi, bekleyenler mi? Lokumu yemeyi erteleyebilen –yani bire iki kazanmak için sabreden- kısaca hazzı daha sonra elde edeceği daha büyük bir amaç için erteleyen gruptaki çocukların daha yüksek öz-güvenli, kendilerini daha kolay motive edebilen, zorluklar karşısında inatla başarmak için çabalayan yetişkinler olduğunu görmüşler. Lokumu hemen yiyen gruptaki çocukların ise daha düşük özgüvenleri olduğunu bulunmuş...

Buradaki anahtar sözcük benim için “özgüven”.

Bundan yaklaşık iki yıl sonra, geçenlerde nurturia’da arkadaşım Gülcan’ın bir paylaşımına rastladım. O “sabır sınavı” diyordu ama “hazzın ertelenmesi” ile aynı şeydi. Oğlu Deniz’le oynadıkları bu sabır sınavı oyununu çok sevdim.

Aklımda kaldığı kadarıyla şöyle yapıyorlarmış: Yılbaşına kadar her gün Gülcan bir hediye getiriyormuş Deniz’e. Kural, paketi yılbaşına kadar açmak yok. Deniz paketi açarsa, oyun biter dolayısı ile başka hediye gelmez. Yememeyi başardığında bir lokum daha alacağını bilen çocuk örneğindeki gibi.

Ümit abla’nın gidişi ile Deniz bebek’in hayatımıza girişi ve tabii Nadire ablanın aramıza katılışı, Arca için büyük değişiklikler. Şimdi ilgisini başka yönlere yoğunlaştırıyoruz. Yılbaşı teması süper oldu. Pazar günü yılbaşı ağacımızı kurduk. Süslemek Arca ile Nadire ablanın göreviydi.

Geçen akşam Arca’ya bu oyunu ve kurallarını anlattım. Kocaman açtı gözlerini ve “oynayım!” dedi. Ama hediyeleri benim getirmemi reddetti. Noel baba getirecekmiş. Peki, dün Noel baba ile görüşmelerimizi yaptık. Arca uyuduktan sonra dün gece itibari ile hediye getirmeye başladı.

Allahtan Idefix siparişi dün teslim edildi. Arca için alınan 11 kitap ayrı ayrı paketlendi. Her gün bir tanesi ağacın altına bırakılacak. Plan bu ! Arca daha çok küçük sabredebileceğini sanmıyorum, muhtemelen 11 kitabın tamamını bile koymayız ama bir de sabredebilirse işte o zaman mıçtık! İlave 14 tane hediyeyi neremden çıkarırım bilmiyorum …