Panik atak

 Çocukken pazarları pek sevmezdim. Benim için pazar demek, tatlı başlayan (7'den 77'ye ve kovboy film sabahları) ve sonrasında - özellikle soğuk kış pazarlarında - birer bardak sahlep eşliğinde buğulanan camların ardında, arabada futbol maçı dinlemek (hala futbol spikerlerinden haz etmem) ile devam edip kızarmış barbun balığı, pazar banyosu ve çamaşır makinasının sesi ile son bulan  haftanın bir günüydü, tatlı hafta sonunu pazartesiye bağlayan gün...

Pazarları artık çok keyifli buluyorum. koşturmacasız, uğraşısız sadece yeni haftaya zihnini hazırladığın bir gün. Belki burada hiçbir yerin açık olmadığı, yerel insanların evleriyle, aile büyükleriyle geçirdikleri bir gün olmasından kaynaklı bir dinginlik var pazarlarda. Daha doğrusu kış pazarlarında. 

Her hafta başı ofislerde veya şimdiki virtual toplantılarda ayak üstü sohbetlerin bir numaralı sorusu olduğu üzere, "hafta sonun nasıl geçti" diye sorsalar, "açık ara en muhteşem hafta sonuydu" derim, üstelik İlkerimin olmadığı ilk hafta sonum. Cumartesinin hareketliliğinin pazarın sukunetiyle dengelendiği muhteşem bir hafta sonu. Şükür ki ne şükür...

İnsan değişir, alışkanlıkları mı değişmeyecek?

Sabah erken saatlerin yaşlılıkla bir ilgisi mi var? 

Bu sabah 08:30'da Arca'yı yakındaki bir kasabada futbol turnuvasına bıraktım, maçları başlayıncaya kadar market alışverişini halledeyim dedim. Marketin açılmasını kapıda bekleyenlerin arasındaki en genç insan bendim. En genç derken, bir uçurumdan bahsediyorum. 80+ ve ben... 

Önfikirler

Bazı kalıplaşmış önfikirlerimiz var. Bak önyargı demiyorum. Önyargı daha kemikleşmiş bir şey belki kurtulması daha zor. Ben daha ziyade önfikir konusuna odaklanıyorum.

Önfikir, bir şey hakkında kendi kendimize yarattığımız bakış açısı ve bu bakış açısını benimsediğimizde bir başkasına yer açmıyoruz, yani aynı çemberin içinde koşup duruyor ve yol alamıyoruz.

Çok basit bir örnek vereyim.

Welcome to Self-lover club!

Bugün palindrome günüymüş. İnsan eliyle yapılmış takvimin bu ilginç günü vesilesiyle gelmedim bloga. Hayır. Geldim çünkü blog yazmak, yapmam gereken başka birçok şeyi ertelemenin iyi bir yolu. Siz de şu anda bu blogu okuduğunuza göre bir şeyleri erteliyor olabilir misiniz?

Çalışmayı, rapor okumayı ve Flamanca çalışmayı neden ertelediğimi biliyorum, çünkü tam bir akşamdan kalmayım! Rakının su gibi aktığı, meze tabaklarının diplerinin sıyrıldığı bir akşamın sabahı kolay olmayacaktı, ne demeye kendime erişilemeyecek hedefler koydum ki?

Şaka maka Ocak ayını yedik bile. Şu son bir buçuk ay nasıl geçti anlamadım. Tatil üzerine ablamların ve kuzenlerin ziyaretleri... Hemen hiçbir hafta sonu evde oturmadık desem yeridir. Dün akşam son bir buçuk ayın yoğun koşturmacasına tam bir nokta koydu.

Sosyal kelebek mi ? Kozasında bir tırtıl mı?

İlker ve Arca için maç, Yeliz için keyif vakti.

Biramı açtım, (bu aralar akşam üzeri hafif içimlerden favorim Brugse Zot, adamlar bira yapıyor abicim ve kendileriyle gurur duymakta o kadar haklılar ki!) tam "içerik üreteceğim" (he ya şimdi moda bu, dötümden salladığımı yazıyorum ama sen yine çaktırma, bloga yazı girdim mi girdim, o kadar) bilgisayar güncellemeye girdi. Te allahım! Boş mu durayım (boş duranı allah sevmez) açtım Harita Metod Defteri'ni birkaç sayfa daha okudum.

Tanrım, bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için cesaret...

Az önce bir yazıyı daha kontrol panelinin taslaklar çöplüğüne gönderdim. Neden? Çünkü diğerleriyle hemen hemen aynıydı. Ben sıkıldım kendimden, okuyan ne yapsın? Yok çok yoğunmuşum, yok hiçbir şeye yetişemiyormuşum...

Bu vesile ile son yazdığım yazıları tek tek okudum ve kendimden utandım, yazmış atmışım yorumları okumuş lakin bir cevap bile vermemişim, tüh yazıklar  olsun Yeliz sana! Ufak ufak cevaplamaya başladım, yüzüm hafif kızarık :) ama ne yani? bu da bir şeydir.

Bu hafta yine eğitim vardı. Daha az yoğun olduğum, eğitimin keyifle tadını çıkardığım bir döneme denk gelmesi şeklindeki temennim, yine yerine ulaşmadı. Öncesine, sonrasına toplantı koymak suretiyle piç ettim diyebilirim. Olsun. Yine de keyifli bir modüldü, her şeyden önce Stephen Covey'in "Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı" kitabı üzerinden egzersizler yaptık. Bak okumadıysan bacım, mutlaka oku, sonra bana dua edersin. Düşün ki, koskoca self management - advanced communication eğitmeni müfredatına almış.

Dersin bir bölümünde bizi en çok rahatsız eden şeyleri tanımlamamız, sonra da onlar üzerinde etkimiz olup olamayacağını tartmamız istendi. Kimi trafik, kimi havadan şikayetçiydi.

Hani bir Hitit duası vardır, der ki:





TANRIM, beni yavaşlat.

Aklımı sakinleştirerek, kalbimi dinlendir.

Zamanın sonsuzluğunu göstererek, bu telaşlı hızımı dengele.

Günün karmaşası içinde, bana, sonsuza kadar yaşayacak tepelerin sükûnetini ver.

Sinirlerim ve kaslarımdaki gerginliği, belliğimde yaşayan akarsuların melodisiyle yıka, götür.

Uykunun o büyüleyici ve iyileştirici gücünü duymama yardımcı ol.

Anlık zevkleri yaşayabilme sanatını öğret. 

Bir çiçeğe bakmak için yavaşlamayı, güzel bir köpek ya da kedi okşayabilmek için durmayı, güzel bir kitaptan birkaç satır okumayı, balık avlayabilmeyi, hülyalara dalabilmeyi öğret.

Her gün bana kaplumbağa ve tavşan masalını hatırlat.

Hatırlat ki, yarışı her zaman hızlı koşanın bitirmediğini, yaşamda hızı artırmaktan çok daha önemli şeyler olduğunu bileyim.

Heybetli meşe ağacının dallarından yukarıya doğru bakmamı sağla.

Bakıp göreyim ki, onun böyle güçlü ve büyük olması, yavaş ve iyi büyümesine bağlıdır.

Beni yavaşlat Tanrım ve köklerimi yaşam toprağının kalıcı değerlerine doğru göndermeme yardım et.

Yardım et ki, kaderimin yıldızlarına doğru daha olgun ve daha sağlam olarak yükseleyim.

Ve hepsinden önemlisi... 

Tanrım, bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için cesaret, değiştiremeyeceğim şeyleri kabullenmek için sabır, ikisi arasındaki farkı bilmek için akıl ve beni aşkın körlüğünden ve yalanlarından koruyacak dostlar ver.

Benim şikayetlerimin büyük kısmını etkileyebileceğim, değiştirebileceğim şeyler oluşturuyordu. En önemlisi de dağınıklıktı. Ama evdeki ya da çalışma masasındaki değil, kafadaki dağınıklık. Düşüncelerin, ifadelerin dağınıklığı. Ki bu ara bende bundan çok var. Aynı anda çok şey düşünmekten mi kaynaklanıyor, sürekli bir şeylere yetişmekten mi, bilemiyorum. Bildiğim tek şey, içinde bulunduğum bu her ne  ise, beni çok  yo-ru-yor!

Belki de sık sık yukarıdaki Hitit duasından etmeliyim. Ve demeliyim ki, "allah zihin açıklığı versin."

Meditasyonun bizi sakinleştirmesi gerekmiyor muydu?

Zor bir haftaydı. Seyahatler, projelerde karar alma zamanları, yaklaşan toplantılar yetmezmiş gibi bir de yeni şeyler çok zorladı. Kendim hakkında düşündüklerimin, vardığım yargıların başkaları tarafından ne kadar farklı olduğunu görmek ve sindirmek (ya da üstünü örtmek demeli belki de) kolay değildi. Yola devam etmenin her zaman bir çaresi bulunur.

Kendinle ve ailenle küçük mutluluk alanları inşa edebildiğin zamanlarda her şey daha kolay oluyor. Geçtiğimiz hafta yaşadığım ve muhtemelen önümüzdeki hafta da yaşanacak zorluk bundan kaynaklanıyor. Yetersizlik hissini aştım artık, "yetişmeyivereyim nedir yani?" kafasına geçeli yıllar oluyor.

Benimkisi isteyip de yapamamaktan kaynaklı bir gerilme. Yani Arca ile daha çok sohbet etmek istiyorum, İlker'le daha çok vakit geçirmek. Küçük şeyler var, mesela İlker'le mutfakta takılmak, Arca ile uno filan oynamak. Bunlar iyi gelen şeyler. Bana kendimle vakit geçirmek de iyi geliyor. İyi bir arkadaşım ben, kendime vefasız olmak istemiyorum. Ama işte bazen oluyor. Tüm bunları isterken, tüm bunları yapabilecekken başka şeylere vakit ayırmayı seçmek, işte aslında bir tarafımla o mücadeleyi vermeyi seçmek daha da zorluyor. Çünkü biliyorum ki, o an mesela kendimle vakit geçirmeyi seçsem, yine de kendimi iyi hissetmeyeceğim.

Kafada dönüp dolaşan tilkilere hoşgeldiniz.

"Bütün hayatımızı, aslında yapmaktan başka çaremiz olmayan şeyleri, rızamızla seçmeyi öğrenmekle geçiriyoruz."

Bugün bizim buraların havası huysuz kadın gibi, estirip gürlüyor, silkeliyor. Ama çok nadir de olsa, yağmur fırtına durdu mu, tatlı bir güneş ışığıyla gülümsüyorsun. Elinde değil, öyle nadir ki... Sonra yine başlıyor, artık kim ne yaptıysa dünyayı başımıza yıkıyor doğa ana.

Aman bana göre hava hoş. Ben zaten pazarımı çalışmaya adayacaktım. Havanın asabiyeti işime geldi, en azından aklım dışarıda kalmadı.

Sevin lan beni!

Renklerimi söylemedim, değil mi?

Söyleyeyim zira asıl anlatmak istediğim renk değil.

Başarı nedir?

Fransızca konuşmayı beceremiyorum. Konuşulanları anlamıyorum. Okuduklarımı doğru telaffuz edemiyorum. Hayır, abartmıyorum gerçekten iğrencim!

Az önce İlker bolonez sos hazırlarken ben de Çarşamba günü yapılacak ara sınavına çalışıyordum ve bu "Yeliz'in Fransızcası iğrenç!" gerçeği yüzüme bir tokat gibi çarptı!

İlker'e de söyledim, "bence bu Fransız dil bilimcileri bir araya gelmişler ve şöyle demişler";
"öyle bir dil yapalım ki, kurallarıyla telaffuzuyla öyle zorlaştıralım ki bu dili, kimseler öğrenemesin. Ama öyle de güzel yapalım ki şerefsizi, öğrenemedikçe öğrenmek için yanıp tutuşsunlar, öğrendiklerini sandıklarında da öğrenemediklerini yüzlerine vuralım, sarsılsınlar."

Ben, kendim...

Yalnızlıktan sıkılan ve mutsuz olan insanları anlamıyorum.

Ki daha geçen gün arkadaşıma, kocam oğlum gelsin ben bu yalnız yaşama olayını sevmiyorum, diye dudak büküyordum. Evet aile olmayı, evde kalabalık olmayı, çocuğumu kocamı ve onlarla yaptığımız her şeyi seviyorum ama bir gerçek var ki, ben, beni, kendimi, kendimle başbaşa olmayı da seviyorum. Yalnızlık benim katiyen sıkıldığım bir şey değil, kendimle bir muhabbetim var benim!

Evet bu işte! İnsanın kendisiyle muhabbeti olacak arkadaş. Kendiyle vakit geçirmeyi sevecek.

Bunun adı yalnızlık olmamalı.

Meşguliyetler iyidir.

Geçtiğimiz hafta hava sıcaklığının 25 derece civarında seyretmesi, açılmayan pencereli ofisleri doğal yaşam alanına dönmüş biz masum beyaz yakalıları, terasa attı. En azından öğle yemeği için. Beyaz yakalarımızı açtık, beyaz bağrımızı güneşe verdik, D vitaminiyle vuslata erdik. İzmir'de gölge fesleğeni bendeniz bu memlekette ayçiçeği gibiyim, güneş nereye ben oraya...

Ben?

Ben bizimkiler Belçika'ya ayak bastığından beri, pişmiş kelle gibi sırıtıyorum. İşteki arkadaşlara adağım vardı, baklava. İlker gelirken getirdi. "Vize sorunu aşıldı, tekrar bir aradayız kutlaması yapıyoruz" diyerek bir öğleden sonra herkesi mutfağa davet ettiğimde, bilmeyenler de öğrenmiş oldu. Hala birileri nasıl gidiyor diye sorduğunda, gözlerim parlayarak cevap veriyorum: İyi gidiyor, çünkü ailem yanımda.

Bu kadar.

Mutluluk

Bir süredir zihnimi kurcalayan cümleyi nerede okuduğumu hatırlamıyorum, kenara not ettiğim cümlelerin kaynaklarını da yazsam iyi olacak.

Cümle şu:

Mutluluk somut bir durum ile soyut beklentiler arasındaki ilişkiye bağlıdır.

Bu cümle doğru ise, mutluluğun formülü çok açık: bir sen bir ben bir de bebek :))

Hayır, değil tabii ki.

İyi hissettiren küçük şeyler

Geçen gün işten biraz erken çıktım, İlker ve Arca ile buluşacaktık, vaktim vardı ve sokak sokak yürüdüm. Kıbrıs Şehitleri caddesinin arka sokaklarını, Kemeraltı'nın ara sokaklarını, Pasaport'a kadar Kordon'u (o siyah beyaz eski kaldırımlarda) baştan başa yürüdüm. Buluşma zamanına yakın Topçu'nun karşı köşesindeki Starbucks'ta dinlendim. Yanımda defterim vardı, sayfaları karıştırırken Sanatçının Yolu kitabındaki görevlerden birine denk geldim.
Mutluluk veren şeyleri listelemişim. Görev buymuş demek. Ara sıra başka kalem kullanmışım demek ki dönüp dönüp eklemeler yapılmış.
O an içlerinden üçünü yapmış olduğumu fark ettim, yürümek, kahve içmek, yazmak/okumak...
Diğerlerini de yazayım, zira düşünmek ve yazmak ve hatta sonradan o listeyi okumak bile iyi geliyor.

"Eve döndüm, geleceğim"

Çocukluğumuzda bizi ödül almaya alıştırmışlar. Eğitim sistemimizde böyle bir kara delik var. Dersleri sınavlarda çıkacak sorulara göre öğrenmeye çalıştık çoğumuz. Mutlaka zevk aldığımız dersler olmuştur ama iyi notlar almanın ya da sınıfı geçmenin en birinci hedefimiz olduğunu söylerken ve genelleştirirken abartmış olmam sanırım. Sonra o bitmek bilmeyen ortaokula, üniversiteye giriş sınavları... O sınavları kazanmak o kadar öncelikliydi ki, kazandıktan sonra dünyaları kazandığımızı düşündük. Yeni hedefimiz fakülte bitirip diploma almaktı, onu da hallettik tamam, sandık.

Halbuki yeni bir sınav başlıyordu, hayat sınavı. İşte aramızdan sadece sonuç odaklı olanların, dışsal ödüllerle hedefleri tutturmaya alışanların bu hayat sınavında "başarılı" olsalar bile mutlu olmaları daha doğrusu mutluluklarının sürekli olması mümkün olmadı. Evvelden sınavlarda iyi not almaya alışkın olan bünye, şimdi ay sonu alacağı maaş için, yıl sonu alacağı title için çalışmaya devam etti. Alamamak büyük bir motivasyon kaybı iken alabilmek bir süreliğine gönlümüzü oyaladı, zira ödülün etkisi de cezanınki gibi kısadır.

Persephone sen misin? Daha gitmedin mi?

Sabah bakkala giden (muzlu süt için yer cücesi tarafından zorla gönderilen) İlker, "sabah serini var, üzerine bir şey al", dedi. Halbuki ben daha kot monta hazır değilim, ayağımda spor ayakkabı üzerimde incecik elbiseyle çıkmak üzereydim. Dünkü yağmurlu İstanbul’un serin sonbahar havasını hatırlayınca, buna da şükür dedim içimden, hala ılık buralar.

Her sabah metroya bir patikadan iniyorum. Sağı solu ağaçlı. Mevsimleri ve mevsimlerin birbirine dönüşmelerini, o patikada yaptığım yürüyüş sırasında fark etmek çok keyifli oluyor.

Eş zamanlılık

Telefonda Timehop diye bir uygulama var. O gün için geçmişe hopluyor zıplıyorsun. Bugün bir bildirim geldi, bak diyor, bundan 1-2-3… sene evvel neler paylaşmışsın, neler yaşamışsın. Zaman makinesi gibi ama sadece geçmişe… (About Time filmindeki gibi)

Bu uygulamayı en çok Arca’nın bebeklik fotoğraflarına denk geldiğim için seviyorum. Bugün uygulama bana bir sürpriz yaptı, tam 8 sene öncesine götürdü beni, blogda bir haber vermişim o gün: IT’S A BOY!

  

Kendini sevmek

Serin esiyor. Çeşme hep serin eser de, artık iyiden iyiye sonbaharın kokusu geliyor burnuma. Çok değil, birkaç haftaya ön bahçeye komşu ailenin kış hazırlıklarının kokusu da gelir. Güneş gören bahçelerinde salça tepsileri ve renk renk reçelleri dizilir. Sabah baktım, biberleri asmışlar, dolmalık biber kurutuyorlar bu sene. Bu kadar hazırlığı kime yapıyorlar diye aramızda konuşuyorduk geçenlerde, çocukları vardır dedim, bir karı koca bütün kış tüketemez yoksa. Annemler gibi. Tarhanamızı hazırladılar mesela. Mis gibi olmuş, yeni mahsülü ilk defa geçen hafta denedik, bayıldık. Sonra Arca'yı da hazırlığına dahil ettikleri biberler kurumuş, koca bir torba verdiler. Rondoda azıcık zeytinyağıyla birlikte bızlatıyoruz, kavanoza koyup buzdolabında muhafaza ediyoruz. Katkısız ve deli acı pul biberimiz hazır.

Mükemmel olmamanın hediyeleri

Aynaya iyice yaklaştım, başımı biraz eğdim ve röflelerimin dibinden ne kadar kumral saç çıktığını görmeye çalıştım. Umduğumdan hızlı uzuyor saçlarım. Kuaför koltuğundan nefret eden birisi için kötü bir özellik. Yine en az iki parmak uzamış. Henüz karşıdan bakıldığında fark edilecek kadar değil ama yazı bu kafayla atlatabileceğimi sanmıyorum. Tam gözümü aynadan ayırıyordum ki, onu gördüm. Beyaz tel. Tek bir tane. Mağrur ve dimdik saç derimden fırlamış. Başta muhterem olmak üzere, yaşıtlarımın saçları beyazlayalı çok oluyor. Ama bu ırsi bir şey annem de babam da o beyaz saç olayına çok geç girdiler. Annemin beyazları hala röfle gibi durur. Madam sarı kafa:) Bu sebepten henüz beklemiyordum, sürpriz oldu.